ΟΞΕΙΑ ΜΕΣΗ ΩΤΙΤΙΔΑ

 

 

Τι είναι το μέσο αυτί;

Είναι ένας μικρός χώρος γεμάτος αέρα που υπάρχει ακριβώς μέσα από το τύμπανο. Η ύπαρξη αέρα και από τις δύο πλευρές του τυμπάνου, τού επιτρέπει να πάλλεται, κάτι το οποίο είναι απαραίτητο για να υπάρξει η αίσθηση της ακοής.

 

Τι περιέχει το μέσο αυτί εκτός από αέρα;

Μέσα σε αυτόν τον χώρο υπάρχουν τρία μικρά οστά (σφύρα, άκμων και αναβολέας) τα οποία μεταφέρουν τις δονήσεις του τυμπάνου στην μεμβράνη τού εσωτερικού αυτιού. Η δόνηση αυτής της μεμβράνης παράγει ένα ηλεκτρικό σήμα που πηγαίνει στον εγκέφαλο όπου τελικά δημιουργείται η αίσθηση της ακοής.

 

Πως αερίζεται το μέσο αυτί;

Ο αέρας εισέρχεται μέσω ενός μικρού αεραγωγού που λέγεται ευσταχιανή σάλπιγγα και ξεκινάει εκεί που ενώνεται ο σωλήνας της μύτης με τον σωλήνα του λαιμού (αυτή η περιοχή λέγεται ρινοφάρυγγας).

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

 

 

Τι είναι η οξεία μέση ωτίτιδα;

Είναι η λοίμωξη (ανάπτυξη μικροβίων) στον χώρο του μέσου αυτιού.

 

Ποια είναι τα συνηθισμένα συμπτώματα της οξείας μέσης ωτίτιδας σε παιδιά και ενηλίκους;

• Πόνος στο αυτί (μπορεί να είναι ήπιος, μέτριος αλλά και πολύ έντονος)

• Αίσθηση απόφραξης και μείωση της ακοής (οφείλεται στην συλλογή υγρού στο μέσο αυτί που εμποδίζει την κίνηση του τυμπάνου καθώς και στο οίδημα (πρήξιμο) γύρω από τα τρία μικρά οστά του)

• Εμβοή (βουητό)

• Ροή υγρού από το αυτί (συμβαίνει όταν η λοίμωξη προκαλέσει διάτρηση του τυμπάνου)

• Πυρετός

• Πονοκέφαλος

• Μπορεί να συνυπάρχουν ή να προϋπάρχουν συμπτώματα ίωσης της μύτης και του λαιμού (κρυολόγημα) αφού η οξεία μέση ωτίτιδα συχνά εκδηλώνεται κατά την διάρκεια τέτοιων ιώσεων ή μετά από αυτές.

 

Υπάρχουν πάντα όλα αυτά τα συμπτώματα συγχρόνως;

Όχι, στις πιο πολλές περιπτώσεις δεν υπάρχουν όλα μαζί. Τα πιο συνηθισμένα είναι ο πόνος στο αυτί και η αίσθηση απόφραξης και μείωσης της ακοής.

 

Σπάνια μπορεί να παρατηρηθούν συμπτώματα από την επέκταση της λοίμωξης σε γειτονικά όργανα:

• Πόνος και πρήξιμο στο κεφάλι (πίσω από το αυτί) λόγω επέκτασης στο μαστοειδές οστό (οξεία μαστοειδίτιδα)

• Αστάθεια ή ήπια αίσθηση περιστροφής (ίλιγγος) λόγω χημικού ερεθισμού του εσωτερικού αυτιού

• Πλήρης κώφωση και έντονος ίλιγγος λόγω επέκτασης της λοίμωξης στο εσωτερικό αυτί (λαβυρινθίτιδα)

• Παράλυση των μυών του προσώπου λόγω επέκτασης στο προσωπικό νεύρο

• Συμπτώματα μηνιγγίτιδας ή εγκεφαλικής λοίμωξης

 

Πως εκδηλώνεται η οξεία μέση ωτίτιδα σε βρέφη και νήπια;

Πολλά από τα κλασσικά συμπτώματα δεν είναι εμφανή αφού τα πολύ μικρά παιδιά δεν μπορούν να τα περιγράψουν. Μπορεί να υπάρχει η υποψία μείωσης της ακοής ή / και συμπτώματα γενικής φύσης (τα οποία θα μπορούσαν να προκληθούν και από άλλες λοιμώξεις), όπως:

• Ανεξήγητο κλάμα

• Κακή διάθεση, γκρίνια

• Ανορεξία

• Διάρροια

• Έμετος

• Υπνηλία

• Ευερεθιστότητα

 

Διάτρηση και ωτόρροια

Μερικές φορές (αλλά όχι πάντα) μπορεί να συμβεί διάτρηση του τυμπάνου και ροή υγρού από το αυτί (ωτόρροια), η οποία είναι εμφανής πάνω στο πτερύγιο ή στο μάγουλο ή σαν λεκές στο μαξιλάρι. Συχνά (αλλά όχι πάντα) η ροή υγρού λόγω διάτρησης εκτονώνει ένα μέρος της πίεσης στο τύμπανο και ο πόνος μπορεί να υποχωρήσει.

 

Υπάρχουν καταστάσεις που προδιαθέτουν για την εκδήλωση οξείας μέσης ωτίτιδας;

Μερικές φορές η λοίμωξη αυτή είναι ένα τυχαίο και συχνά μεμονωμένο γεγονός. Άλλες φορές διευκολύνεται από ένα ή περισσότερους προδιαθεσικούς παράγοντες και τότε μπορεί να συμβαίνει συχνά στο ίδιο άτομο (υποτροπιάζουσα οξεία μέση ωτίτιδα):

• Κάπνισμα

• Παθητικό κάπνισμα (παιδιά που οι γονείς τους καπνίζουν στο σπίτι ή στο αυτοκίνητο, εργαζόμενοι σε δημόσιους χώρους όπου δεν εφαρμόζεται η απαγόρευση του καπνίσματος)

• Χρόνια παραρρινοκολπίτιδα (ιγμορίτιδα)

• Κακή γενική κατάσταση της υγείας (κακή διατροφή, χρόνιο έντονο άγχος, ελλιπής ύπνος)

 

Ειδικά για βρέφη και παιδιά ισχύουν και οι ακόλουθοι προδιαθεσικοί παράγοντες:

• Χρήση πιπίλας

• Παλινδρόμηση

• Μειωμένη διάρκεια θηλασμού

• Επαφή με πολλά παιδιά (παιδικός σταθμός)

• Αναποτελεσματικός εμβολιασμός (αποτυχία παραγωγής αντισωμάτων)

• Κληρονομικότητα (παιδιά γονέων που είχαν κι εκείνοι υποτροπιάζουσα οξεία μέση ωτίτιδα)

 

Είναι εποχιακό πρόβλημα η οξεία μέση ωτίτιδα;

Ναι. Η συχνότητα είναι πολύ αυξημένη τον χειμώνα και την άνοιξη επειδή τότε είναι πιο συχνές οι ιώσεις της μύτης και του λαιμού (που είναι γνωστό ότι αποτελούν την πιο συχνή αιτία οξείας μέσης ωτίτιδας). Βέβαια μπορεί να συμβεί οξεία μέση ωτίτιδα και το φθινόπωρο ή το καλοκαίρι μαζί με ίωση ή από μόνη της.

 

Τι πρέπει να γίνει όταν υπάρχουν συμπτώματα οξείας μέσης ωτίτιδας;

Είναι απαραίτητη η εξέταση από ειδικό ΩΡΛ για να μπει η διάγνωση με σιγουριά και να καθοριστεί η σωστή θεραπεία.

 

Ένα παιδί με πιθανή οξεία μέση ωτίτιδα πρέπει να εξετάζεται από ΩΡΛ ή από παιδίατρο;

Εφόσον φαίνεται καθαρά το τύμπανο και η οξεία μέση ωτίτιδα δεν είναι συχνή ή πολύ σοβαρή, η εξέταση μπορεί να γίνει από ΩΡΛ ή από παιδίατρο.

​

Υπάρχουν οι εξής περιπτώσεις που είναι απαραίτητη η εκτίμηση από ΩΡΛ:

• Αδυναμία καλής εξέτασης του τυμπάνου λόγω κυψελίδας ή στενότητας (ο ΩΡΛ μπορεί να αφαιρέσει την κυψελίδα και μπορεί με το μικροσκόπιο να εξετάσει το τύμπανο ακόμα και σε πολύ στενά αυτιά)

• Υποψία χρόνιας ή προϋπάρχουσας μείωσης της ακοής (όπως για παράδειγμα όταν το παιδί φαίνεται να μην ακούει καλά ή υπάρχει καθυστέρηση της ομιλίας κλπ)

• Συχνές προσβολές οξείας μέσης ωτίτιδας που δημιουργούν κίνδυνο μόνιμης βαρηκοΐας ή κώφωσης, ιδιαίτερα αν συμβαίνει διάτρηση του τυμπάνου.

• Συνύπαρξη άλλων ΩΡΛ συμπτωμάτων που μπορεί να υποδηλώνουν προβλήματα με τα κρεατάκια ή τις αμυγδαλές (ροχαλητό, υπνική άπνοια, αμυγδαλίτιδες)

• Οξεία μέση ωτίτιδα με επιπλοκές (μαστοειδίτιδα, λαβυρινθίτιδα, παράλυση των μυών του προσώπου κλπ)

 

Τι συνέπειες έχει η οξεία μέση ωτίτιδα;

Ένα μεμονωμένο επεισόδιο έχει πολύ μικρές πιθανότητες να αφήσει κάποια μόνιμη βλάβη. Η μείωση ακοής μπορεί να επιμείνει για μερικές μέρες αλλά σχεδόν πάντα επανέρχεται στο φυσιολογικό μέσα σε 2-3 εβδομάδες το πολύ. Όταν όμως η οξεία μέση ωτίτιδα συμβαίνει επανειλημμένα, υπάρχει πιθανότητα:

1. Μόνιμης βαρηκοΐας λόγω καταστροφής τμημάτων του μηχανισμού της ακοής

2. Εγκατάστασης χρόνιας λοίμωξης που να χρειαστεί χειρουργική θεραπεία

 

Πως αντιμετωπίζεται η οξεία μέση ωτίτιδα;

Μεμονωμένα επεισόδια οξείας μέσης ωτίτιδας αντιμετωπίζονται με αντιβιοτικά και παυσίπονα. Σε περιπτώσεις συχνών υποτροπών, οι διαθέσιμες λύσεις περιλαμβάνουν:

1. Μακροχρόνια χρήση αντιβιοτικών

2. Χειρουργική θεραπεία (εισαγωγή σωληνίσκων αερισμού)

 

Τι πρόγνωση έχει η οξεία μέση ωτίτιδα;

Επειδή υπάρχει αποτελεσματική και ασφαλής θεραπεία, ακόμα και η υποτροπιάζουσα οξεία μέση ωτίτιδα έχει πολύ καλή πρόγνωση. Με την προϋπόθεση ότι θα αντιμετωπιστούν σωστά οι προδιαθεσικοί παράγοντες και θα εφαρμοστεί η κατάλληλη αγωγή, μπορεί σύντομα να επέλθει ίαση με απόλυτα φυσιολογική ακοή.